Do ảnh hưởng của môi trường và nguồn dinh dưỡng nên tôm cá nuôi thường mắc nhiều bệnh. Vitamin C là một trong những yếu tố quan trọng hỗ trợ tôm, cá tăng trưởng và tăng cường khả năng miễn dịch, rất quan trọng trong giai đoạn chuyển mùa. Vai trò của vitamin C trong hải sản thể hiện rõ nhất trong quá trình tổng hợp collagen và nhiều nguyên tố vi lượng khác.
Vitamin C giúp tôm, cá nâng cao khả năng miễn dịch, giảm stress, ứng phó tốt với các tác động của môi trường, nhất là khi thời tiết chuyển mùa, bốn mùa từ xuân sang hạ, từ thu sang đông. Vitamin C cũng hạn chế tác hại của amoniac đối với tốc độ tăng trưởng của tôm và cá, và giảm tác động độc hại của nitrit trong các hệ thống nuôi trồng thủy sản thâm canh.
Mục lục
Dấu hiệu khi cá thiếu vitamin C
– Khi giáp xác thiếu Vitamin C thường thể hiện các vùng cơ màu đen dưới lớp vỏ kintin ở mặt lưng của phần bụng; ở các chân bơi, chân bò và các vệt đen trên mang tôm. Các vết đen có thể xuất hiện ở dạ dày, ruột. Tôm bị bệnh thể hiện sự bỏ ăn, hay kém ăn; khả năng chịu sốc giảm sút, mẫn cảm hơn với các loại mầm bệnh thứ cấp khác nhau; khả năng tái tạo vết thương giảm nên quá trình hồi phục chậm lại.
– Khi cá nuôi bị thiếu vitamin C thường xảy ra thể hiện một số dấu hiệu; như: các dạng dị tật xương sống, tật ưỡn lưng và hiện tượng xuất huyết ở gốc vây; ở xung quanh miệng và mắt của cá, màu sắc cơ thể chuyển sang màu đen tối. Cá bị bệnh cũng giảm sinh trưởng và khả năng chống chịu sốc; và sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh. Trên cá nuôi, đã có rất nhiều các thông báo khác nhau về bệnh thiếu vitamin ở cá: bệnh ưỡn lưng ở cá chép, bệnh xuất huyết vây và mắt cá trắm cỏ, bệnh ưỡn lưng ở cá rô phi xanh.
Nhu cầu và chế độ sử dụng
Các loài cá, tôm đều có nhu cầu vitamin C theo định lượng; phụ thuộc vào một số yếu tố như kích thước, tốc độ tăng trưởng; hình thức nuôi và các đặc tính của môi trường nước.
Nhu cầu vitamin C thay đổi tùy theo giai đoạn phát triển. Ở giai đoạn ấu trùng tôm, cá cần được cung cấp lượng vitamin C nhiều hơn giai đoạn trưởng thành; và giai đoạn bố mẹ (Ở giai đoạn ấu trùng tôm càng xanh cần bổ sung 200 mg vitamin C/kg thức ăn; giai đoạn tôm giống cần bổ sung 100 mg/kg thức ăn).
Đối với cá, nhu cầu vitamin C tùy theo loài (cá chép bột có nhu cầu vitamin C là 45 mg/kg; trong khi cá chẽm bột chỉ 20 mg/kg).
Để hạn chế sự hao hụt vitamin C, người nuôi phải bổ sung vào thức ăn ở các dạng khác nhau; có thể bổ sung vitamin C vào thức ăn loại vi bọc do hàm lượng vitamin C ở dạng này khoảng 80 – 90%; và có thể lưu trữ trong vài tháng.
Phòng bệnh thiếu vitamin C cho các loại cá
Để phòng bệnh, trong nuôi trồng thuỷ sản cần bổ sung một lượng vitamin C; thích hợp cho từng đối tượng nuôi, tuỳ theo loại thức ăn dùng; đặc biệt trong trường hợp dùng thức ăn tổng hợp để nuôi tôm cá. Mặc dù trong thành phần thức ăn tổng hợp đã có một lượng vitamin tổng hợp; nhưng trong quá trình chế biến và bảo quản, vitamin C đã bị thất thoát rất nhiều; do vậy nếu không bổ sung, có thể vật nuôi sẽ xuất hiện bệnh lý như trên. Đặc biệt cần lưu ý khi nuôi động vật thuỷ sản trong môi trường thiếu tảo. Lượng vitamin C cần bổ sung cho động vật thuỷ sản rất khác nhau tuỳ theo từng đối tượng nuôi và từng loại vitamin C.
